چرا مي‌گويند: امام ـ عليه السّلام ـ با لب تشنه شهيد شدند؟

چرا مي‌گويند: امام ـ عليه السّلام ـ با لب تشنه شهيد شدند در حديثي آمده كه امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش در شب قبل از شهادت، همگي با آب غسل كردند؛ حال چرا مي‌گويند: امام ـ عليه السّلام ـ با لب تشنه شهيد شدند. آيا نمي‌توانستند غسل نكنند و آن آب را بنوشند؟

پاسخ :

در پاسخ بايد گفته شود كه با تحقيق در كتاب‌هايي روايي چنين حديثي از معصوم ـ عليهم السّلام ـ يافت نشده است. ولي در بعضي كتاب‌هاي تاريخي به اين مطلب اشاره شده است.
ابو مخنف مي‌نويسد: «ابن زياد نامه‌اي به اين مضمون براي عمر بن سعد نوشت: چون نامة مرا خواندي، اگر حسين بر حكم من گردن نهاد و اطاعت كرد كه هيچ و گرنه بي‌درنگ او را از آب منع كن. آب بر يهودي و نصراني حلال است مگر بر حسين و اهل بيتش».[1]
به تعقيب اين دستور، از هفتم محرم، آب بر اهل خيام بسته شد، اين بدان معنا نيست كه امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش در اين سه روز دسترسي به آب نداشته‌اند در حالي كه ياران او در اين فواصل با جنگ و نبرد، آب را به خيام مي‌رساندند.
امام ـ عليه السّلام ـ در عصر تاسوعا به برادرش عباس ـ عليه السّلام ـ دستور داد كه آب را به خيام برسانند تا اصحاب خود را پاكيزه نمايند و تن‌ها بشويند و وضو نمايند و خود را براي شهادت فردا آماده نمايند. حضرت عباس ـ عليه السّلام ـ به نقل علي اكبر ـ عليه السّلام ـ با چند تن از ياران خود به شريعه فرات رفته و بعد از جنگ سختي آب را به خيام رسانده‌اند.[2]
از اينكه ياران امام حسين ـ عليه السّلام ـ در شب عاشورا غسل نموده‌اند در ميان تاريخ نويسان اختلاف است. در كتاب لهوف سيد بن طاووس،[3] به مسئله غسل كردن امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش اشاره نشده است. هم چنين در كتاب ارشاد شيخ مفيد[4] نيز به اين مطلب اشاره نشده است و لي در كتاب خصائص الحسين شيخ جعفر شوشتري[5] به غسل كردن امام حسين ـ عليه السّلام ـ در شب عاشورا اشاره شده است. و كتاب‌هاي معتبر تاريخي به مسئله غسل اشاره‌اي نكرده‌اند.
با وجود اختلاف در غسل نمودن امام حسين ـ عليه السّلام ـ در شب عاشورا، مي‌توان اين نتيجه را گرفت كه اولا: غسل كردن امام حسين ـ عليه السّلام ـ و يارانش براي شهادت بوده و آنها مي‌دانسته‌اند كه تا ظهر عاشورا به شهادت مي‌رسند و شهادت با غسل را براي ديدار معبود خود، برهمه چيز مقدم داشته‌اند.
ثانياً: احتمال اين را نيز مي‌دادند كه فردا نيز همانند روزهاي گذشته، از شريعه فرات آب را به خيام برسانند كه همانطور آقا حضرت عباس ـ عليه السّلام ـ در روز عاشورا براي آوردن آب به طرف علقمه حركت نمود.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:

1ـ ارشاد، شيخ مفيد.
2ـ لهوف، سيد ابن طاووس.
3ـ تاريخ عاشورا، ابراهيم آيتي.

پی نوشتها :

[1] . مقتل ابي مخنف، قم، مؤسسه امام خميني، ص129.
[2] . همان، ص129؛ فرهاد ميرزا، قمقام زخار و صمصام بتّار، انتشارات كتابفروشي اسلاميه، ص378؛ ر.ك: جمعي از محققين، نهضت عاشورا، قم، مركز مطالعات و پژوهشهاي حوزه علميه، 1381، ص61.
[3] . سيد بن طاووس، لهوف، مترجم بخشايشي، قم، دفتر نشر نويد اسلام، چاپ هفتم، 1379.
[4] . مفيد، الاشارات، انتشارات علميه الاسلاميه، 1387ق.
[5] . اشك روان بر امير كاروان، ‌ترجمه خصائص الحسنيه، مترجم شهرستاني، قم، دارالكتاب، 1413ق، ص112.

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات